Leiderschap

Veel vormen van leiderschap in (innovatie) netwerken duiden op het belang van de spreiding van leiderschap en macht over verschillende personen. (Hoekstra, 2011) Bovendien zijn uiteenlopend competenties gewenst bij leiderschap in open innovaties, zoals het omgaan met verschillende typen stakeholders, complexiteit en onzekerheid.(Fredberg et al., 2008) De competenties zijn simpelweg niet snel te vinden in slechts één persoon. (Hoekstra, 2011)

Naar passend leiderschap voor open innovatie wordt nog onderzoek gedaan. Een potentieel geschikt type leiderschap voor open innovatie is wellicht participatief leiderschap. Belangrijke eigenschappen van dit type zijn de vrijheid voor partijen om hun eigen activiteiten te bepalen en de inspraak die zij hebben in besluitvormingsprocessen betreffende het samenwerkingsverband. (Yukl, 1994)

Van een teamleider worden voornamelijk sociale eigenschappen verlangd, zoals het creëren van win-winsituaties, het inschatten van sociale situaties en het actief luisteren naar participanten. Chatenier et al., 2010) Deze eigenschappen zijn onderdeel van participatief leiderschap. Daarnaast concludeert Hoekstra uit zijn onderzoek onder partijen die met open innovatie bezig zijn, dat een leider niet hierarchisch te werk moet gaan en op vertrouwen moet durven bouwen, maar vooral niet zeggen wat anderen moeten doen. Ook deze eigenschappen passen goed in het plaatje van participatief leiderschap.

Over het belang van technische competenties in teamleiders zijn verschillende ideeën in de literatuur. Fleming en Waguespack (2007) noemen de noodzaak van het bruggen slaan tussen verschillende technische gebieden om te innoveren op het gebied van technologie. (Fleming, Waguespack, 2007) Daarvoor is technische kennis vereist. Lambrechts heeft daarentegen ondervonden dat technische inbreng van teamleiders de participanten al snel het gevoel kan geven dat de ene partij boven de andere wordt verkozen. (Lambrechts et al., 2009)

Niet in alle literatuur wordt het belang van een leider binnen een alliantie onderschreven. In bepaalde innovatienetwerken is één bedrijf, de zogenaamde hub-firm, het aanspreekpunt en penvoerder. Alle deelnemende partijen zijn verder gelijkwaardig. (Feller et al., 2012)

Soms wordt er zelfs gespreken over een volledig autonoom netwerk, waar geen enkele vorm van leiderschap aan te pas komt. (Rycroft, 2007)