Samenwerking

Willem Böttger: “In principe is de manier waarop je samenwerkt volgens mij waarschijnlijk niet verschillend tussen  ‘gewone’ of ‘open’ innovatie.”

 

 

Ruth Mourik: “Bij dit open innovatie project moesten de deelnemers met hun concurrenten samenwerken. Dat doe je in gesloten/standaard trajecten niet, dan werk je hoogstens in de keten met leveranciers of afnemers. Door die open innovatie samenwerking tussen concurrenten als doel te hebben bleken andere zaken belangrijk te zijn. Zo heeft bijna elke plenaire vergadering het onderwerp ‘vertrouwen’ op de agenda gehad meestal ingebracht door de deelnemers. Verder was het belangrijk dat we een omslag realiseerden waarbij de deelnemende ondernemers elkaar als collega gingen zien, en niet als concurrent. Andere materialen (beton, staal, hout) moesten als concurrent gezien gaan worden. Dat was een lastig proces omdat de ondernemers nog een leven naast dit project hadden en bestaande activiteiten/technologieën ontwikkelden waarin ze wél elkaars concurrent waren. Je vraagt dan van de deelnemers om een soort dubbele identiteit te hebben. De rol van vertrouwen was heel groot. Je moet met de billen bloot naar concurrenten toe waardoor je jezelf intuïtief in de vingers snijdt. Als procesbegeleider moet je veilige niches creëren waarin de deelnemers tijdelijk die gevoelens van concurrentie niet ervaren. (“samenwerken is een kunst”). Sociale activiteiten zijn daar zeker nuttig in gebleken.”

Of een samenwerking open of gesloten is, is afhankelijk van de basis van de samenwerking. De twee uitersten daarin zijn vertrouwen en contracten. De term ‘open’ is in de literatuur nog een punt van discussie en wordt op verschillende manieren geïnterpreteerd. Een deel van de literatuur heeft een idealistischere insteek en zegt dat er in volledig open innovatie geen contracten aanwezig zijn tussen partijen die de kennisuitwisseling zouden kunnen belemmeren of beperken (Pénin, 2011). Daarbij wordt gezegd dat open innovatie gebaseerd zou zijn op vertrouwen, waardoor contracten overbodig worden (Hagedoorn & Ridder, 2012). De meer pragmatische literatuur noemt deze opvatting niet reëel. Gekoppeld aan de vraag over contracten versus vetrouwen is de kwestie vergoeding voor kennis versus vrijelijk delen van kennis (Penin, 2011)(Dahlander & Gann, 2010). Hier is veel discussie over in de literatuur, die u kunt nalezen onder de onderwerpen contracten en gedragscodes en gesloten beurzen.

Een ander vraagstuk rond open versus gesloten innovatie is de vrije toe- en uittreding van partijen. Bij open innovatie wordt veelal gekozen om partijen de keuze te geven om op elk moment toe- of terug te treden (Han et al., 2012), terwijl dit bij gesloten samenwerkingsverbanden minder of niet toegestaan wordt.